در سال‌های اخیر، تجارت در ایران به‌سمت دیجیتالی‌سازی، شفاف‌سازی و تمرکز سامانه‌ای پیش رفته است. امروز برای هر مرحله از واردات یا صادرات – از ثبت سفارش و دریافت مجوزها گرفته تا ترخیص کالا – نیاز است با سامانه‌های مختلف تعامل داشته باشید. شناخت کامل و به‌روز این سامانه‌ها، نه تنها از بروز خطا جلوگیری می‌کند، بلکه در وقت، هزینه و انرژی فعالان اقتصادی صرفه‌جویی خواهد کرد.
در ادامه با ۶ سامانه حیاتی تجارت در ایران آشنا می‌شوید؛ سامانه‌هایی که ستون فقرات تجارت رسمی و قانونی کشور را تشکیل می‌دهند.
نقش کلیدی: پنجره واحد تجارت کشور
نشانی: www.ntsw.ir
سامانه جامع تجارت، به‌عنوان مهم‌ترین درگاه الکترونیکی تجارت کشور، بستری برای ثبت سفارش، مدیریت مجوزها، تخصیص ارز، دریافت کد رهگیری کالا، بارنامه، فاکتور، و پیگیری کلیه فرآیندهای تجاری فراهم کرده است. این سامانه به‌صورت مستقیم با سایر سامانه‌ها مانند گمرک، بانک مرکزی، وزارت جهاد کشاورزی، دامپزشکی، بهداشت و… در ارتباط است.
ثبت و پیگیری سفارش واردات و صادرات
بارگذاری اسناد تجاری
درخواست تخصیص ارز
مشاهده مجوزها و تطابق آن‌ها با ردیف تعرفه
نقش کلیدی: تسهیل و تسریع عملیات گمرکی
زیرمجموعه: گمرک جمهوری اسلامی ایران
سامانه EPL (Electronic Packing List) بستری است برای اظهار کالا، بارگذاری مدارک حمل، پرداخت حقوق گمرکی و پیگیری وضعیت ترخیص. با حذف فرآیندهای کاغذی و حضوری، این سامانه فرآیند گمرکی را سریع‌تر، شفاف‌تر و ردیابی‌پذیر کرده است.
ثبت اظهارنامه گمرکی
اتصال به سامانه جامع تجارت
پرداخت عوارض گمرکی و مشاهده تشریفات
رهگیری ترخیص کالا
هدف: مقابله با قاچاق کالا و کنترل زنجیره تأمین
تمام انبارهای رسمی کشور، از کارخانه‌ها و انبارهای تجاری گرفته تا انبار فروشگاه‌ها، موظفند اطلاعات ورود و خروج کالاها را در این سامانه ثبت کنند. NWMS به‌صورت کامل با سامانه جامع تجارت، گمرک و سامانه مبارزه با قاچاق کالا در ارتباط است.
ثبت موجودی لحظه‌ای کالا
تطابق اطلاعات انبار با سفارش ثبت‌شده
بررسی تعهد ورود یا خروج کالا در مدت مشخص
جلوگیری از ورود کالای قاچاق به زنجیره رسمی
نقش: پایگاه به‌روز ضوابط تجاری کشور
وابسته به: سازمان توسعه تجارت
سامانه CRS مرجع رسمی بررسی وضعیت مجاز، مشروط یا ممنوع بودن کالاهاست. بازرگانان، ترخیص‌کاران و حتی کارشناسان بانک‌ها برای بررسی امکان واردات کالا یا انطباق با تعرفه‌ها از این سامانه استفاده می‌کنند.
ردیف تعرفه گمرکی کالا
مجوزهای موردنیاز برای واردات یا صادرات
مقررات فعلی و قدیمی هر کالا
جدول ممنوعیت‌ها، محدودیت‌ها و استثناها
نقش: پل ارتباطی بین بازرگانان و سازمان‌های صادرکننده مجوز
در فرآیند ثبت سفارش، واردکننده نیاز به مجوزهایی از نهادهای مختلف دارد. سامانه مجوزها امکان درخواست، پیگیری و دریافت مجوزهای بهداشت، دامپزشکی، استاندارد، قرنطینه، غذا و دارو و… را به‌صورت متمرکز فراهم می‌سازد.
درخواست آنلاین مجوزها
تطابق مجوز با ثبت سفارش
انتقال خودکار مجوز به سامانه جامع تجارت
مشاهده اعتبار و تاریخ صدور مجوز
کارکرد: صدور، تمدید، بررسی اعتبار و مدیریت کارت‌های بازرگانی
CSCS به‌عنوان سامانه یکپارچه کارت بازرگانی، مستقیماً با اتاق بازرگانی، سازمان صنعت، معدن و تجارت و گمرک مرتبط است. بدون ثبت اطلاعات در این سامانه، دریافت یا تمدید کارت ممکن نیست و مجوز واردات یا صادرات صادر نخواهد شد.
ثبت‌نام کارت جدید
استعلام و تمدید اعتبار
بررسی وضعیت کارت بازرگانی از نظر تخلفات
گزارش‌گیری سابقه فعالیت تجاری
فعالیت در حوزه تجارت بدون آشنایی و تسلط بر این سامانه‌ها امکان‌پذیر نیست. دیجیتالی شدن فرآیندهای تجاری در ایران، همزمان فرصتی برای شفاف‌سازی و هم چالشی برای یادگیری است. با درک دقیق از ساختار و کارکرد این ۶ سامانه، بازرگانان می‌توانند مسیر قانونی تجارت را با اطمینان، سرعت و دقت بیشتری طی کنند.
