در دنیای پرچالش تجارت بین‌الملل، حمل‌ونقل دریایی یکی از مهم‌ترین اجزای زنجیره تأمین جهانی است. اما در همین مسیر پیچیده، خطراتی نظیر سقوط کانتینر از عرشه کشتی در اقیانوس نیز وجود دارد که می‌تواند خسارات مالی سنگینی ایجاد کند. در چنین شرایطی، نوع قرارداد حمل‌ونقل دریایی (اینکوترمز) و نحوه مدیریت ریسک، نقشی کلیدی در سرنوشت محموله‌ها دارد.
اینکوترمز (Incoterms) مجموعه‌ای از قواعد بین‌المللی برای تفسیر رایج‌ترین اصطلاحات تجاری در قراردادهای فروش کالا است که توسط اتاق بازرگانی بین‌المللی (ICC) تدوین شده‌اند. این قواعد به‌روشنی مشخص می‌کنند که مسئولیت‌ها، هزینه‌ها و ریسک‌ها در چه نقطه‌ای از فروشنده به خریدار منتقل می‌شود.
در این نوع قرارداد، فروشنده مسئولیت دارد تا زمانی که کالا را روی عرشه کشتی بارگیری می‌کند. از آن لحظه به بعد، تمام ریسک‌ها و هزینه‌ها بر عهده خریدار است. اگر در اقیانوس کانتینر سقوط کند، مسئولیت بر عهده خریدار خواهد بود.
در این قرارداد، فروشنده علاوه بر پرداخت هزینه حمل، ملزم به تهیه بیمه برای محموله است. در صورت بروز حادثه، خریدار می‌تواند از بیمه استفاده کند، زیرا کالا تحت پوشش بیمه قرار دارد.
مشابه CIF، اما فروشنده تنها هزینه حمل را پرداخت می‌کند و مسئول تهیه بیمه نیست. بنابراین اگر خریدار نسبت به بیمه اقدام نکند، در صورت بروز حادثه، تمام خسارت متوجه اوست.
در این شرایط، فروشنده تنها کالا را در محل خود تحویل می‌دهد. تمام مسئولیت‌های حمل، بیمه و ریسک‌ها از همان لحظه تحویل، به خریدار منتقل می‌شود.
این قرارداد بیشترین مسئولیت را بر دوش فروشنده می‌گذارد. او باید کالا را در مقصد نهایی تحویل دهد، در حالی که تمام هزینه‌ها، مالیات‌ها، و ریسک‌ها تا لحظه تحویل به عهده اوست. حتی اگر کانتینرها در میان اقیانوس سقوط کنند، همچنان مسئولیت بر عهده فروشنده خواهد بود.
در حمل‌ونقل بین‌المللی، پیش‌بینی همه اتفاقات غیرممکن است. از تغییرات آب‌وهوایی و خطاهای انسانی گرفته تا سوانح فنی، همگی می‌توانند منجر به از دست رفتن محموله شوند. در چنین شرایطی، مدیریت حرفه‌ای ریسک از طریق بیمه‌نامه‌ها و انتخاب قراردادهای مناسب، می‌تواند ضررهای مالی را کاهش داده یا حتی جبران کند.
یک مشاور حرفه‌ای با آشنایی کامل به شرایط تجارت بین‌الملل، می‌تواند با درک دقیق نیازها، ریسک‌ها و الزامات شما، بهترین نوع قرارداد را پیشنهاد دهد. این مشاوره از ضررهای احتمالی جلوگیری کرده و به کسب‌وکار شما امنیت و آرامش خاطر می‌بخشد.
در تجارت بین‌المللی، نوع قرارداد حمل‌ونقل به‌اندازه محتوای بار اهمیت دارد. انتخاب درست بین FOB، CIF، CFR، DDP یا EXW می‌تواند تعیین‌کننده این باشد که در هنگام بروز حادثه، چه کسی مسئول جبران خسارات است. پس قبل از امضای هر قرارداد، حتماً به مفاهیم Incoterms، بیمه و مشاوره حقوقی دقت کنید.
